Angst
In mijn werk
op de ambulance kom ik heel veel angst tegen. Ik denk dat ieder mens wel eens
een moment heeft van angst. Ik zeg op de ambulance, maar in het ziekenhuis kwam
angst ook vaak voor. Hoeveel mensen zijn er niet nerveus
Een definitie
voor angst is de volgende: gevoel van beklemming, vrees, onveiligheid of onzekerheid.
Wat opvalt is
dat er steeds meer ouderen zijn die hier ook mee te maken hebben. Soms komt het
voort uit eenzaamheid, maar een andere keer is een bepaalde lichamelijke of
geestelijke aandoening de oorzaak. Wat mij opvalt is dat mensen die een klein
sociaal netwerk hebben, ook gevoeliger zijn voor angstperiodes.
Angst kan
iemand zo erg bezetten dat deze persoon niets meer kan en als verlamd ergens zit
of (erger nog) ligt.
De meldkamer
vraagt of wij ter plaatse willen gaan bij een dame die is gevallen in de
badkamer. Het is al een oudere dame die nog zelfstandig woont. Haar hulp is ook
ter plaatse maar die krijgt mevrouw niet overeind. Mijn navigatie loodst mij
naar een adres en ik stop voor een drive-in-woning. Niet een heel handige
woning voor iemand die ouder word en mogelijk slecht ter been is. De garage is
omgebouwd tot kantoor en ziet er strak uit. Merkwaardig voor iemand die de 80
al ver gepasseerd is. Ik kom op de eerste etage (het woongedeelte) en zie een
hoog-laag bed in de woonkamer en nog enige hulpmiddelen ter mobilisatie. Op
deze etage is niemand te zien dus ik ga nog een trap omhoog. Daar tref ik een
oudere dame aan die zich voorstelt als hulp. Ze loodst ons naar de badkamer en
daar ligt het lijdend voorwerp of wel de dame in kwestie. De dame is
aanspreekbaar. Ik vraag wat er is gebeurd en dan krijg ik een verhaal te horen.
Mevrouw is vanmorgen door mensen van de thuiszorg gedoucht. Toen ze daarmee
klaar waren wilde de medewerker van de thuiszorg mevrouw naar beneden
begeleiden, maar bij het idee dat ze de trap af moet word mevrouw zo enorm
angstig dat ze spontaan door de benen zakt. `ik vind die trap zo eng`. Na
mevrouw nagekeken te hebben help ik samen met mijn collega mevrouw overeind. Ze
staat redelijk stevig. Dan zeg ik dat we toch naar beneden moeten. Ik heb het
nog niet uitgesproken of ze begint te trillen en geeft aan dat ze bang is. Ik
probeer haar gerust te stellen en zeg dat wij (2 mannen) haar beneden brengen
en dat er niets zal gebeuren. Het heeft heel wat voeten in de aarde, maar na
veel zweetdruppels, op mevrouw inpraten, etc etc is het ons gelukt om mevrouw
beneden te brengen. Maar ja, en nu? Mevrouw is beneden en mankeert lichamelijk
niets. Dus eigenlijk zit mijn taak er op. Maar mevrouw zo achterlaten gaat mij
ook te ver. Ik geef aan dat ze maar niet meer moet douchen voorlopig en dat ze
maar beneden moet wassen. Natuurlijk is douchen lekkerder, maar als er steeds
allerlei hulptroepen moeten komen om mevrouw naar beneden te begeleiden, lijkt
me dat even minder belangrijk. Haar bed staat in de woonkamer, dus ze kan gewoon
op die etage blijven. Naar buiten gaat ze al lang niet meer, want dan moet ze
nog zo`n enge trap af. (het kantoor beneden blijkt van haar zoon te zijn). Gelukkig
komt de huisarts ook binnen. Ze geeft aan dat ze op de praktijk al van alles
aan het regelen is en daarom wat later is. Ze is bezig met een acute opname of
een andere manier van zorg omdat dit niet langer gaat thuis. Dit is nu 2e
keer. Mevrouw heeft een bepaalde aandoening die wat sneller lijkt te
ontwikkelen dan verwacht. Hier komen deze angstmomenten vandaan. Maar het is
niet verantwoord om deze dame alleen thuis te laten wonen. Ik ben blij met dit
antwoord van de arts en besluit om dan alsnog te vertrekken. De hulp word in
gang gezet en dankzij de adequate huisarts gaat dat vandaag nog gebeuren.
Een andere
situatie. We rijden naar een seniorenflat. Er zou een mevrouw hebben gebeld dat
het niet gaat en dat ze is gevallen. We komen aan bellen aan bij de betreffende
woning. Er wordt niet gereageerd op de bel. Ik gluur door de brievenbus en hoor
een televisie aanstaan. Verder geen tekenen van leven. Ik roep een keer en de
eerste keer lijkt het of ik iemand hoor, maar omdat de tv heel hard aan staat
ben ik daar ook niet zo zeker van. Ik roep naar de meldkamer en vraag of ze de
meldster nog een keer willen bellen. Dat gaan ze doen en 2 seconde later hoor
ik in de woning een telefoon over gaan. Maar deze wordt niet opgenomen. Ik kijk
mijn collega aan en sta even in tweestrijd. We vragen assistentie van de
politie om de woning te openen. Maar ja, stel dat het echt niet goed is, moet
ik dan nog wel wachten? Buren hebben geen sleutel. (we hebben 3 buren
gevraagd). Er lijkt recent nog iemand geweest te zijn (de tv staat nog aan). Het
adres klopt (we horen de telefoon overgaan als de meldkamer belt). Stel dat
iemand iets ernstigs heeft, kan ik beter zo snel mogelijk naar binnen gaan. Ik
roep de meldkamer en zeg dat ik zelf de deur open maak. Hoe het juridisch zit,
zien we dan wel weer, maar ik wil die woning in. Ik neem een aanloop en met een
flinke trap schiet de deur open. Ik loop direct naar binnen en zie in de
woonkamer een oude dame stil op de grond liggen met de rug naar me toe. Als ik
bij haar neerkniel zie ik dat ze ademt. Gelukkig… Dan spreek ik haar aan en
begint ze hysterisch te huilen. Ik ben gevallen en ik ben zo bang. Ok mevrouw,
we zijn bij u en gaan u helpen. Wat is er precies gebeurd. Dan krijg ik een
verhaal dat ze bang is en ineens is gevallen. Ik kijk haar na, maar zie nergens
een afwijking die op een breuk wijst. Dan help ik mevrouw overeind en zet ze op
de bank. Ook lopen gaat prima. Mevrouw is wat gerustgesteld en vertelt dat ze
af en toe heel erg bang is. Dan valt ze ineens op de grond en kan niets meer
bewegen. Dat gebeurde zojuist ook. Ik hoorde later de telefoon over gaan maar
kon hem niet pakken. Maar kon u niet naar de telefoon dan? Nee ik was zo bang
dat dat echt niet lukte.
Tja, ook hier overleg ik met de huisarts. Dan krijg ik
te horen dat mevrouw bekend is met een angststoornis en dit regelmatig heeft.
Het dementieel beeld maakt dit alles niet beter. Maar ja, moet mevrouw dan nog
wel alleen op zichzelf wonen? De huisarts geeft aan dat de thuiszorg opgehoogd
gaat worden naar 4 contacten per dag. Mevrouw staat op de lijst voor een
opname, maar ja er is geen plek. Sneu, bedenk ik me. Niet om iedereen in een
tehuis te krijgen, maar ik denk dat mensen als deze dame veel beter in een
tehuis kunnen wonen, waar ze aandacht krijgt van medebewoners en personeel. Met
alle respect voor de thuiszorg, maar deze mensen komen 4x per dag bij deze dame
langs, maar je kunt toch niet van ze vragen of zij mevrouw 4x een uur gezelschap
komen houden. Die mensen hebben het al druk genoeg.
Genoeg
voorbeelden zijn er te noemen waarbij angst en eenzaamheid een rol spelen.
Iemand die pijn in de buik heeft en heel graag naar het ziekenhuis wil. Als ik
dan heb overlegd met de dokter en heb besloten om de persoon thuis te laten,
klinkt het: ooh dus als ik het goed begrijp neem je me niet mee naar het
ziekenhuis. Nee mijnheer dat klopt, want er is geen reden om u nu (op
zondagmiddag) in een ziekenhuis te brengen. Maar dat vind u jammer begrijp ik?
Ja, ik had gehoopt dat je mij mee zou nemen, want ik ben bang en durf niet
meer. En ik ben ook maar alleen ziet u. Tja, maar wat verwacht u van een
ziekenhuis mijnheer? Als ik u nu meeneem naar het ziekenhuis, hebben ze u al
ontslagen voordat ik mijn overdracht heb gedaan.
In een situatie
als deze probeer je het sociale netwerk wat in kaart te brengen. Het lukt niet
altijd, maar soms bel ik dan een familielid, vriend of iemand anders. Een
gesprek alleen al kan soms al goed doen.
Angst en
eenzaamheid, 2 recepten voor een toenemende vraag naar hulp bij (met name)
ouderen. Gaat dat in de toekomst meer worden?
Ik ben er bang
voor…..