Trauma, maar dan anders

 In ons werk blijf je onder andere bekwaam door vele training en scholing. Zo heb je eens in de 5 jaar een profcheck op de ambulance academie in Harderwijk. Maar ook eens in de 5 jaar een profcheck bij je eigen dienst. Ook voorbehouden handelingen worden met grote regelmaat getraind en getoetst. En dan zijn er nog allerlei scholingen en trainingen tussendoor om je kennis en bekwaamheid op niveau te behouden. Omdat je in elke denkbare situatie terecht kan komen, is het fijn om soms weer eens wat dingen op te frissen. Sommige dingen kom je maar eens in je carrière tegen. En ook dan word er van je verwacht dat je kunt handelen. Daarbij zijn situaties vaak totaal anders dan dat je zou vermoeden.

Afgelopen week heb ik met een aantal collega’s een scholing gehad waarbij het ging over trauma en traumatische reanimaties. Een trauma is een heel erg ruim begrip. Feitelijk gezien is een val van een trampoline net zo goed een trauma als een ongeval met een vrachtwagen. Echter is het zaak om snel je patiënt in kaart te brengen. Daar ging de afgelopen scholing over. Er zijn zoveel factoren die er toe kunnen leiden dat je een ander beeld heb van de situatie dan dat je zou vermoeden. Ik zal in deze blog ingaan op een aantal trauma`s. Bij deze casuïstieken is de situatie anders dan je zou vermoeden.

Ik ben Rapid Responder en krijg een melding dat er in de havens iemand ergens vanaf gevallen is. Tja en ergens van afvallen, kan variëren van pallet hoogte tot een hoogte van enkele containers. Ik kom bij het betreffende bedrijf aan en word opgevangen door collega’s van de persoon. De patiënt zelf heeft men in een kantine gelegd. Dit stelt me enigszins gerust. (er vanuit gaande dat ze een patiënt niet verslepen als het er heel dramatisch uit ziet). De man ligt roerloos op de grond. Maar zodra hij mij opmerkt begint hij te kreunen en te roepen van de pijn. Ik vraag wat er aan de hand is. Dan hoor ik dat hij van een stapel platen is gevallen. (of eigenlijk half gesprongen) Hij is daarbij vervelend op zijn voeten terecht gekomen. Ik begin bij zijn nek en onderzoek zo het lichaam af naar beneden. Maar mijnheer vraagt waarom ik niet naar zijn voet kijkt want hij heeft geen pijn aan zijn rug. Maar goed, om niets over het hoofd te zien, ga ik toch verder bij zijn nek.

Uiteindelijk kom ik tot de conclusie dat hij alleen letsel aan zijn enkel heeft. Ik denk aan bandletsel. Maar omdat ik nog steeds niet door een lichaam kan kijken, kan ik een fractuur ook niet uit sluiten. Hij is verder helemaal stabiel. Ik zeg dat hij naar het ziekenhuis moet voor een foto om verder letsel uit te sluiten. Maar, aangezien ik als Rapid Responder in dienst ben, kan ik hem nu niet zelf vervoeren. Hij is daar niet zo mee eens. Want als je een ambulance belt hoort deze je ook in het ziekenhuis te brengen is zijn mening. Het enige wat ik er aan toe te voegen heb is: wanneer de situatie dermate slecht is dat er continue bewaking moet zijn heb je gelijk. Maar aangezien dat nu niet nodig is, mag je met je collega naar het ziekenhuis. Nu weet ik dat band letsel erg pijnlijk kan zijn, maar als ik hem een infuus geeft, komt hij bijna los van de grond vanwege de pijn van de prik. Ik heb hier mijn eigen idee over (…).

Een andere melding betreft een ongeval. De melding is als volgt: Er is een aanrijding geweest tussen 1 vrachtwagen en 1 personenauto. Een andere ambulance is eerder ter plaatse, dus jullie kunnen je bij die wagen vervoegen. Prima, we gaan onderweg. De bestuurder van de personenauto zou bekneld zitten. Dus enige spoed is wel nodig. Als ik ter plaatse kom zie ik in het talud van de weg (het is een verhoogde weg) een vrachtwagen met daarnaast een personenauto die ondersteboven ligt. Op de weg staan 2 brandweerwagens voor ons dus verder zicht op de weg heb ik niet. Maar de melding was een vrachtwagen en 1 personenauto en die heb ik hier. De beloofde andere ambulance is er echter nog niet, dus moet ik even schakelen van rol. Maar het ongeval is duidelijk. Ik loop naar de personenauto en zie een vrouw in deze auto hangen. Zeer oncomfortabel. Ze is aanspreekbaar en ik beloof haar dat we er alles aan doen om haar uit die wagen te krijgen zodat ik verder voor haar kan zorgen. De chauffeur van de vrachtwagen loopt rond, maar daar maak ik me op dit moment minder zorgen om. Ik haal wat uit de ambulance en met dat ik er naar toe loop zie ik dat de brandweer bezig is bij een 2^e personenauto. Dit is heel raar. Zo was de melding niet, en ik had de melding in kaart dacht ik. Ik vraag mijn collega daar te gaan kijken, omdat ik dit vreemd vind. Mijn collega komt snel terug met de mededeling dat deze auto ook tegen de vrachtwagen is gereden maar dat deze bestuurder op slag is overleden. Ik keer terug naar de dame die bijna los is. Deze heeft wel hulp nodig en zo te zien is de klap heel hard geweest. Opeens vraagt ze: waar is mijn vriend? Uw vriend? Ja die is gelijk uitgestapt. Ok, dus blijkbaar is er nog een slachtoffer. Ik vraag een collega van een andere wagen (die inmiddels ter plaatse is) of hij deze man heeft gezien. Die heeft ook recht op een onderzoek. Hij heeft in dezelfde auto gezeten als deze vrouw. Uiteindelijk heb ik de dame met veel letsel in het ziekenhuis gebracht. Terug naar het feit dat dingen anders zijn dan je verwacht. Ik ging uit van 1 vrachtwagen en 1 auto omdat dit gemeld was. Ik kreeg te horen dat er een andere auto al ter plaatse zou zijn.  De situatie ter plaatse was geheel anders.

Met je collega bespreek je vaak je verwachting uit als je nog aanrijdend ben naar een ongeval. Ik ben met mijn collega onderweg naar een post. We rijden op de snelweg als we een melding krijgen op diezelfde snelweg een kilometer of 20 verderop. Een man zou van een viaduct gesprongen zijn en overreden door een vrachtwagen. Nou, zeggen we tegen elkaar, dat word een reanimatie met een kleine kans. Eerst een meter of 10 naar beneden en dan overreden worden klinkt weinig hoopgevend. Het verkeer staat volledig stil als we nog een stukje moeten en het kost daarom enige moeite om ons op locatie te begeven. Ter plaatse zie ik een stel benen onder een auto vandaan komen. Echter, deze benen bewegen nog. Oftewel, dit is geen reanimatie behoeftig persoon. De man ligt met zijn bovenlichaam onder de auto en reageert nog op ons. Hij ligt echter bekneld. Veel hulpverleners zijn ter plaatse. Ik maak een plannetje met de brandweer om deze man onder de auto vandaan te krijgen. Ik krijg nog mee dat we moeten uitkijken dat deze man niet wegrent. (daar zou hij zijn redenen voor hebben), maar als ik naar zijn onderbenen kijk weet ik al dat deze man geen meter gaat lopen. Met deze vorm onderbenen worden er geen mensen geboren.

Na niet al te lange tijd is hij bevrijd vanonder de auto en met een college besluiten we verdere behandeling onderweg naar het ziekenhuis uit te voeren. Gezien de aard van het ongeval is de kans heel groot dat er inwendig heel veel letsel is. En dit letsel ga ik op straat niet kunnen behandelen. Hij is inderdaad van een viaduct gesprongen en op zijn voeten terecht gekomen. Dit is niet heel goed voor je wervels. Dus zo snel als mogelijk naar het ziekenhuis. Daar blijkt hij heel veel letsel te hebben en is de situatie zoals vermoed zeer ernstig.

Je verwacht op basis van de melding een reanimatie te gaan doen, maar heb een patiënt die nog aanspreekbaar is (in het begin van de casus). Dat is even schakelen omdat je toch wat dingen anders aanpakt.

Maar ja, het onverwachte is ook het mooie en uitdagende van ons vak. En daarom doen we zoveel scholingen, zodat we ook in onverwachte situaties grip op de situatie kunnen hebben.